Powietrze


Powietrza nie widzimy, ale dzięki niemu żyjemy. Powietrze tworzy atmosferę ziemską, czyli powłokę, która chroni nas przed nagłymi zmianami temperatury oraz szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Główne składniki powietrza - tlen, dwutlenek węgla oraz azot - mają zasadniczy wpływ na procesy życiowe organizmów żywych, czyli oddychanie i fotosyntezę.

Zanieczyszczenia powietrza wpływają negatywnie na środowisko przyrodnicze. Ich skutkiem są kwaśne deszcze, efekt cieplarniany, dziura ozonowa, smog, pyły, skażenie gleby i wody. Zanieczyszczone powietrze zagraża naszemu zdrowiu - jest przyczyną  groźnych chorób i zgonów.


Jakość powietrza w naszej okolicy pozwala badać stacja meteorologiczna Dzięki jej wskazaniom możemy zaobserwować, jak środowisko leśne doliny Przysłupianki łagodzi negatywny wpływ ośrodków przemysłowych i miejskich, generujących w naszym regionie zanieczyszczenia (Nowy Sącz, Gorlice).

Wskaźnikiem stanu środowiska są porosty. Te niezwykle pożyteczne organizmy należą do królestwa grzybów. Powstały z połączenia i współdziałania grzybów z glonami i odgrywają w przyrodzie ważną rolę. Obserwacja porostów, które są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenie powietrza, pozwala określić stopień jego zanieczyszczenia. Wyniki badań zapisuje się na tzw. skali porostowej, pozwalającej wyznaczyć obszary o wysokim lub niskim zanieczyszczeniu powietrza. Skala porostowa opracowana dla doliny Przysłupianki składa się z pięciu stref i wykazuje, że występują tu porosty spotykane na obszarach o umiarkowanym i niskim zanieczyszczeniu powietrza. Porosty odporne na zanieczyszczenia spotykamy także na terenach o dobrej i bardzo dobrej jakości powietrza.

Strefa I - silnie zanieczyszczone powietrze

Trentepolia jest glonem, ale wiele jej gatunków współżyje z grzybami, tworząc porosty. Występuje na całym świecie, rozwija się na powierzchni kamieni, pniach drzew, liściach.

Strefa II - zanieczyszczone powietrze

Liszajec szary spotykany jest w całej Polsce Liszajec szary. Rośnie na korze drzewach liściastych i iglastych, u podstawy pnia. Występuje w całej Polsce.

Strefa III - średnio zanieczyszczone powietrze

Złotorost ścienny spotykany na drzewach liściastych, rzadziej iglastych, a także na słomianych dachach.

Strefa IV - mało zanieczyszczone powietrze

Pustułka pęcherzykowata występuje na gałęziach tarnin i wierzb, na pniach jabłoni, olch i sosen.

Strefa V - nieznacznie zanieczyszczone powietrze


Mąkla tarniowa rośnie na dębach, tarninie, czasami na kamieniach.


Brodaczka kępkowa jest gatunkiem rzadkim i podlega w Polsce częściowej ochronie.

Do łagodzenia zmian klimatycznych może przyczynić się odpowiedzialna gospodarka leśna. Ochrona terenów leśnych i tworzenie rezerwatów pozwala ograniczyć negatywne skutki industrializacji.



Na stan zdrowotny lasu korzystnie wpływa leśna retencja. W Nadleśnictwie Łosie dzięki retencji górskiej udało się zmagazynować ilość wody odpowiadającą pojemności dwóch basenów olimpijskich. W całej Polsce odtwarzane są też mokradła oraz objęto ochroną torfowiska, co ma ogromne znaczenie dla poprawy stosunków wonnych.