Trześnia

Trześnia to popularna nazwa wiśni ptasiej. Rośnie dziko na terenie całego kraju, ale najlepiej czuje się  na Pogórzu, gdzie znajduje dogodne warunki klimatyczne. Jej okazjonalna obecność w lasach liściastych i mieszanych jest konsekwencją działania ptaków i ludzi. W dolinie Przysłupianki rośnie wyjątkowo dużo trześni.

(fot. W. Bugno)

Łemkowie otaczali je specjalnym mirem - nie wycinano ich nawet na zrębach. Wybrana przez nas trześnia rośnie w pobliżu Wilczego Jaru i została wypatrzona przez tutejszego leśniczego, pana Kazimierza. W obwodzie ma 160 cm. Najgrubsza trześnia w Beskidzie Niskim rośnie niedaleko Myscowej, na terenie Nadleśnictwa Dukla i ma „w pasie” 356 cm!

Trześnia lubi światło, często spotkać ją można na obrzeżu lasu oraz w prześwietlonych drzewostanach, gdzie stanowi cenną domieszkę biocenotyczną (wzbogacającą przyszły drzewostan). Obecnie jest nawet sztucznie wprowadzana do lasów jako domieszka pielęgnująca glebę, a jednocześnie drzewo dające poszukiwany surowiec. 

Trześnia jest smukłym, wysokim drzewem o charakterystycznej szarej korze z poprzecznymi spękaniami.

(fot. W. Bugno)

W zwartych drzewostanach dorasta do 20–25 m wysokości, tworząc długi, strzelisty pień i wąską, stożkowatą, czasem nierównomierną koronę. Do 40 roku życia rośnie szybko, później w wieku 60 lat przyrost w warunkach leśnej konkurencji jest już niewielki. Dożywa mniej więcej 90 lat.

Drzewa rosnące samotne mają krótki pień i szeroką, regularną koronę. Trześnia jest drzewem miododajnym. Obficie kwitnie w kwietniu i maju, jeszcze przed rozwojem liści, pokrywając się białymi kwiatami. Niewielkie owoce trześni, ciemnoczerwone, cierpkie i niesmaczne, mają jednak wielbicieli wśród wszelkiego ptactwa, które wybitnie przyczynia się do rozsiewania drzew.

Owoce, liście i kora czereśni mają właściwości lecznicze, a drewno piękną barwę i rysunek. Jest cenionym materiałem wykorzystywanym w produkcji mebli artystycznych, boazerii, instrumentów muzycznych, zdobionych ram obrazów i do toczenia. 

Patronem naszej trześni jest Św. Andrzej, apostoł, męczennik, brat św. Piotra, rybak. Autorką kapliczki jest  Ulyana Tomkevych.

Św. Andrzej był pierwszym uczniem Jezusa. Czczony jest w całym chrześcijaństwie. Został ukrzyżowany w Patras (Grecja) - rozpięto go na krzyżu o kształcie litery X (stąd nazwa krzyż św. Andrzeja). Legenda głosi, że wędrując po świecie zatknął krzyż w miejscu, w którym powstał później Kijów. Jest patronem rybaków i żeglarzy, a także Grecji, Rosji, Szkocji i Hiszpanii.